EDUKACJA RZECZPOSPOLITEJ OD XVI DO XVIII WIEKU

FAQ

Czym jest baza?

Baza bio-bibliograficzna obejmuje biogramy postaci związanych z edukacją Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku, m.in. przedstawicieli dorobku myśli edukacyjnej, autorów podręczników, poradników, kompendiów wiedzy, osób tworzących instrukcje wychowawcze, guwernerów, nauczycieli, uczniów, osób zajmujących ważne miejsce w administracji placówek edukacyjnych (np. rektorzy uniwersytetów). W biogramach skupiono się na kwestiach edukacyjnych, aczkolwiek niejednokrotnie podane zostały także informacje dotyczące życia osobistego, w tym np. kariery politycznej. W bazie znajdują się także biogramy osób spoza granic Rzeczypospolitej – zarówno myślicieli mających wpływ na idee kształcenia w państwie polsko-litewskim, jak i nauczycieli czy guwernerów działających w państwie polsko-litewskim.

Baza nie jest bazą skończoną – z uwagi na mnogość postaci mamy nadzieję na kontynuowanie prac nad nią w przyszłości. Wszystkie biogramy mogą być modyfikowane i uzupełniane.

Jak wyszukiwać informacje?

Istnieją cztery możliwości wyszukiwania informacji:

  1. wpisanie personaliów w okienku „Kogo szukasz?”, np. Stanisław August Poniatowski,
  2. wybór „Opcje zaawansowane”, następnie „Dodaj filtr” i wybór, np.
    • Tag: Kategoria (np. Lokalizacja), Wartość (np. Paryż),
    • Profesja główna (dotycząca edukacja), np. autor instrukcji wychowawczej,
    • istnieje możliwość wyboru kilku tagów, można więc znaleźć np. „uczniów” z „kolegium jezuickiego” z „XVIII wieku”,
  3. w konkretnym biogramie pod imieniem i nazwiskiem są dwa wersy: pierwszy z nich odnosi się do profesji głównej, np. „autor instrukcji wychowawczej”, drugi zawiera inne funkcje sprawowane przez daną osobę. Gdy kliknie się w którykolwiek znacznik w tej części biogramu, wyświetli się nowa strona zawierająca np. wszystkich autorów instrukcji wychowawczej (jak m.in. w biogramie Adama Kazimierza Czartoryskiego),
  4. w danym biogramie, np. Bogusława Radziwiłła, można kliknąć na wyróżniony w dalszej części biogramu (tu w części „Etapy kariery dot. Edukacji”) wyraz, np. „instrukcja wychowawcza”, wówczas w nowym oknie wyświetli się lista wszystkich osób w bazie, które zawierają w swoim biogramie taki znacznik, czyli były autorami instrukcji wychowawczej (rodzice, gurwenerzy) lub ją otrzymały (uczniowie, prywatni nauczyciele).

Jakie są tagi (znaczniki), czyli co można wyszukać?

W biogramach zostały zaznaczone znaczniki dwojakiego rodzaju:

  1. personalne – odnoszące się do innej wymienionej w biogramie postaci (np. w biogramie Jakuba Sobieskiego znajdują się przekierowania do biogramów jego synów – Marka i Jana Sobieskich),
  2. rzeczowe – odnoszące się do:
    • Lokalizacji – zawierającej państwa, miasta, miejscowości, regiony, w których pobierano edukację (zarówno domową, szkolną, jak i w trakcie studiów zagranicznych czy Grand Tour),
    • Instytucji – odnoszącej się zarówno do placówek stricte edukacyjnych (kolegia zakonne, akademie, uniwersytety), jak i zakonów, towarzystw czy lóż masońskich,
    • Lat życia – od wieku XVI do przełomu XVIII i XIX, z zapisem: XVI, XVI-XVII (jeśli dana osoba żyła na przełomie stuleci), XVII itd.,
    • Przedmiotu – którego dana postać się uczyła, często określonego sformułowaniem dzisiejszym,
    • Etapu edukacyjnego – odnoszącego się do momentu pobierania przez daną postać edukacji, np. edukacja domowa, podróż edukacyjna (w tym podróż na studia zagraniczne, Grand Tour, tura kawalerska), ale też uzyskania kolejnych stopni naukowych: bakalaureta, licencjata, magistra czy doktoratu,
    • Studiów – przedmiotu, który wykładany był na danej akademii,
    • Funkcji – zawierających zarówno określenie nauczycieli (np. profesor retoryki), jak i funkcji administracyjnych (np. rektor),
    • Aktywności szkolnej – czyli działalności w szkole, np. udziału w popisach oratorskich czy teatrze szkolnym, ale też informacji o pozostawieniu po sobie np. notatek ze szkolnej edukacji,
    • Aktywności pisarskiej – obejmującej piśmiennictwo dotyczące edukacji, zatem podręczniki, kazania, instrukcje wychowawcze, dzienniki podróży, pamiętniki.

Co znajduje się w bibliografii biogramów?

Bibliografia biogramów zawiera tylko najistotniejsze z punktu widzenia bazy odsyłacze – zarówno do źródeł, jak i opracowań.

Co po wyszukaniu?

Każdy biogram można wyeksportować do programu .pdf, zapisać i wydrukować.

Skąd są ilustracje?

Staraliśmy się, by wszystkie ilustracje, które zostały wykorzystane w bazie, pochodziły z wolnego dostępu lub mogły zostać wykorzystane w celach edukacyjnych. Jeśli w jakikolwiek sposób naruszyliśmy prawa autorskie, prosimy o kontakt, bezzwłocznie zareagujemy usunięciem ilustracji z bazy.

I RP edu

O projekcie

Projekt „Społeczne i kulturowe uwarunkowania edukacji w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku” (nr rejestracyjny 2bH 15 0122 83), realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2016–2019, ma na celu ukazanie idei edukacyjnych i programów kształcenia oraz instytucji związanych z edukacją w kontekście przemian społecznych i kulturowych dokonujących się w Europie i Rzeczypospolitej doby nowożytnej.

© 2024 Polskie Towarzystwo Historyczne. Wykonanie ecomme.pl