EDUKACJA RZECZPOSPOLITEJ OD XVI DO XVIII WIEKU

Anna Dolska

Ur. 1661
Zm. 06.05.1711 Lwów

Dane rodziców

Krzysztof Chodorowski

Katarzyna Jabłonowska

Wychowanie i wykształcenie

Etapy kariery dot. edukacji

Anna z Chodorowskich 1 voto Wiśniowiecka 2 voto Dolska dopełniła edukacji synów, planując ich Grand Tour po Europie, którą odbyli w latach 1695-1697. Matka przygotowała w związku z podróżą instrukcję, która została spisana krótko przed wyjazdem młodzieńców, choć wyprawa planowana była jeszcze za życia ich ojca. Jest to pierwsza znana instrukcja matki dla synów na czas podróży zagranicznej. Na preceptora wyznaczono Jana Kamockiego. Wyruszyli 15 sierpnia 1695 z Warszawy do Paryża. Odwiedzili m.in. Berlin, Drezno, Lipsk, Hanower, Antwerpię, Amsterdam, Hagę. W Paryżu uczyli się w elitarnej placówce Francois Longpre'a i Jeana Bernardy'ego. W październiku 1696 roku wyjechali z Paryża do Italii. Odwiedzili Mediolan, Parmę, Modenę, Florencję i 8 grudnia dotarli do Rzymu. Do kraju wyruszyli 28 stycznia 1697 roku przez Wiedeń. W kwietniu byli w Krakowie. W swoich wskazówkach Anna skupiła się na wyznaczeniu poszczególnych etapów podróży. Według Anny miała ona dopełnić edukacji, poszerzyć wiedzę o polityce, ale także o fortyfikacjach. Świadoma pokus wielkiego świata starała się przestrzec synów przed uleganiem rozrywkom, które mogły ich zdemoralizować.

Fakty z życia osobistego

W 1676 roku wyszła za owdowiałego księcia Konstantego Krzysztofa Wiśniowieckiego (1635-1686), wojewodę bracławskiego i bełskiego. Małżonkowie mieli trzech synów: Janusza Antoniego, Michała Serwacego i Dymitra. Trzy lata po śmierci pierwszego męża, w 1689 roku, poślubiła wdowca Jana Karola Dolskiego (1637-1695), marszałka wielkiego litewskiego. Jan Karol miał z pierwszego małżeństwa córkę Katarzynę. Dolscy doczekali się czwórki własnych dzieci, które jednak zmarły w dzieciństwie. Po śmierci Dolskiego celem Anny było utrzymanie majątku w całości. Aby to osiągnąć, doprowadziła do ślubu pasierbicy Katarzyny z synem ze swojego pierwszego małżeństwa - Michałem Serwacym Wiśniowieckim.

Anna z Chodorowskich Wiśniowiecka Dolska należała do grona magnatek zaangażowanych politycznie w czasie trzeciej wojny północnej.

Żyła w XVII-XVIII wieku.


Bibliografia

Podmiotowa

  1. Biblioteka Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności, Kraków, sygn. 343, Anna Dolska, Informacyja Januszowi i Michałowi Korybutom książętom Wiszniowieckim , synom moim ode mnie dana w Warszawie d. 13 sierpnia roku 1695.
  2. Anna Dolska, Informacyja Januszowi i Michałowi Korybutom książętom Wiszniowieckim , synom moim ode mnie dana w Warszawie d. 13 sierpnia roku 1695, [w:] Ojcowskie synom przestrogi. Instrukcje rodzicielskie (XVI-XVII w.), wstępem i objaśnieniami opatrzyły D. Żołądź-Strzelczyk i M. E. Kowalczyk, Wrocław, 2017.

Przedmiotowa

  1. I. Czamańska, Wiśniowieccy. Monografia rodu, Poznań, 2007.
  2. M. Chachaj, O zagranicznych podróżach i edukacji uniwersyteckiej Wiśniowieckich, [w:] Sic errat in votis. Studia i szkice ofiarowane Profesorowi Zbigniewowi Anusikowi w szcześćdziesiątą rocznicę urodzin. Europa i świat w czasach nowożytnych, red. M. Karkocha, P. Robak, Łódź, 2017.
  3. M.E. Kowalczyk, Matki jako autorki instrukcji dla synów wyjeżdżających w podróż edukacyjną w czasach staropolskich, [w:] Źródła do dziejów staropolskich podróży edukacyjnych, red. D. Żołądź-Strzelczyk, M.E. Kowalczyk, Wrocław, 2017.

I RP edu

O projekcie

Projekt „Społeczne i kulturowe uwarunkowania edukacji w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku” (nr rejestracyjny 2bH 15 0122 83), realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2016–2019, ma na celu ukazanie idei edukacyjnych i programów kształcenia oraz instytucji związanych z edukacją w kontekście przemian społecznych i kulturowych dokonujących się w Europie i Rzeczypospolitej doby nowożytnej.

© 2024 Polskie Towarzystwo Historyczne. Wykonanie ecomme.pl