EDUKACJA RZECZPOSPOLITEJ OD XVI DO XVIII WIEKU

Konrad Graser

Ur. 1585
Zm. 1630

Dane rodziców

Brak danych.

Wychowanie i wykształcenie

Swoją edukację rozpoczął w toruńskim gimnazjum. W lipcu 1602 roku, w wieku 16 lat, wystąpił jako respondent w dyspucie teologicznej, a następnie ukończył najwyższą klasę szkoły, półuniwersytecką supremę. Dzięki wsparciu finansowym władz miejskich Torunia mógł kontynuować naukę w Witemberdze. W 1609 roku zakończył studia i powrócił do Prus Królewskich

Etapy kariery dot. edukacji

Objął w tym czasie stanowisko profesora filozofii w toruńskim gimnazjum. Nie pracował tam jednak długo, ponieważ w tym samym roku opuścił Toruń i udał się kształcić do Francji, Italii i państw niemieckich. Po dwóch latach ponownie zawitał do Torunia, ale tym razem objął funkcję rektora miejscowego gimnazjum, którym zarządzał do 1630 roku. Za jego kadencji gimnazjum rozwijało tradycje humanistyczne, a było to możliwe dzięki nawiązaniu kontaktów ze znanymi humanistami. Warto tu wspomnieć chociażby Adama Freytaga, Franciszka Tidicaesusa czy Jana Turnowskiego. W czasie swojego rektoratu przyjął pod opiekę 1942 uczniów.

Cechowała go świetna znajomość kultury klasycznej, a przede wszystkim uwielbiał dzieła Arystotelesa oraz Cycerona. Jako rektor przyczynił się do powiększenia biblioteki gimnazjum, zwłaszcza w dziedzinie logiki i historii. Za jego kadencji rozwinął się także teatr. Zasłynął nie tylko jako organizator, lecz także jako pisarz. Na szczególną uwagę zasługuję jego podręcznik "Compendium logicae ex Aristotelis Organo in usum scholae Thorunensis excerptum et exemplis ex probatis autoribus petitis illustratum". Pisał również dysputy odnoszące się do filozofii Cycerona. Warto także nadmienić, że pisał o historii. W dwóch częściach opublikowana została jego "Isagoge Historica" (1623 r.). W tym dziele postulował, że ważną rzeczą w studiowaniu historii jest zdobycie roztropności i wiedzy. Pierwsza część dzieła ukazuje czasy biblijne do okresu zburzenia świątyń w Jerozolimie. Część druga natomiast opisuje dzieje cesarstwa rzymskiego, okres średniowiecza po koniec wieku XVI. W jego pracach uwidaczniały się jego poglądy teologiczne, które były bliskie poglądom Melanchtona, tj. tolerancyjne i nieufne wobec ortodoksji kleru luterańskiego.

Fakty z życia osobistego

Żył w XVI-XVII wieku.


Bibliografia

Przedmiotowa

  1. B. Nadolski, Ze studiów nad życiem literackim i kulturą umysłową na Pomorzu w XVI i XVII wieku, Wrocław, 1969.
  2. S. Tync, Dzieje Gimnazjum Toruńskiego, t. 2, Toruń, 1949.
  3. T. Czeżowski, Dwa toruńskie podręczniki logiki z XVII wieku, [w:] Z dziejów nauki polskiej. Księga pamiątkowa Towarzystwa Naukowego w Toruniu (1875- 1975), red. A. Hutnikiewicz i L. Janiszewski, Warszawa, 1975.
  4. S. Salmonowicz, Konrad Graser (1585-1630), [w:] Wybitni ludzie dawnego Torunia, red. M. Biskup, Warszawa, 1982.
  5. S. Tync, Konrad Graser, Polski Słownik Biograficzny, t. 8, Kraków, 1950.

I RP edu

O projekcie

Projekt „Społeczne i kulturowe uwarunkowania edukacji w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku” (nr rejestracyjny 2bH 15 0122 83), realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2016–2019, ma na celu ukazanie idei edukacyjnych i programów kształcenia oraz instytucji związanych z edukacją w kontekście przemian społecznych i kulturowych dokonujących się w Europie i Rzeczypospolitej doby nowożytnej.

© 2024 Polskie Towarzystwo Historyczne. Wykonanie ecomme.pl