Jerzy Konstanty Hylzen (1673-1737)
Anna Regina Schemelphenning von der Opje
Dzieciństwo i młodzieńcze lata, tak jak starszy brat, spędził w rodowych dobrach ojca w Dagdzie. Domową naukę miał uzupełnić w Akademii Wileńskiej.
Zwieńczeniem edukacji była zagraniczna podróż. Julian Bartoszewicz wzmiankuje, że Hylzen „zwiedził prawie całą Europę, ale najwięcej jeździł po Niemczech […] po różnych księstwach i elektorstwach środkowej Europy”. Będąc w Rzeszy, zwiedził Bawarię i na dłużej zatrzymał się w Ratyzbonie. Wydaje się także, że Jan August odwiedził Francję, a w niej Paryż, gdzie też spotykał czy może towarzyszył braciom Załuskim.
Razem z bratem rozwijał w rodowych dobrach działalność misyjną i charytatywną. W 15 lat po ustanowieniu "missio Hylzeniana", w 1742 roku powiększył inicjatywę ojca i na dobrach Dagda, Bukmujża, Kownata i Pyłda osadził jezuitów. Kierownictwo misji powierzył Michałowi Rothowi, który swoją pracą wśród łotewskiej ludności Łatgalii zyskał uznanie i miano „Apostoła Łotwy".
Hylzen nie ograniczał się wyłącznie do inicjatyw o charakterze religijnym. Według Gustawa Manteuffla „jeszcze zakładał szpitale, sprowadzał Siostry Miłosierdzia, budował szkółki po wsiach, wznosił kościoły i kaplice, lokował sumy po różnych dobrach, a odsetki do nich obracał na wsparcie podupadłych poddanych”.
Chcąc spisać historię Inflant, przez wiele lat przeglądał i zbierał akta, dokumenty, kroniki niemieckie i łacińskie. W dniu 2 stycznia 1750 roku wydał w drukarni wileńskich jezuitów "Inflanty w dawnych swych i wielorakich aż do wieku naszego dziejach...". Książka w zamyśle autora miała dać podstawową wiedzę na temat będących pod panowaniem władców polsko-litewskich Inflant rozumianych w pierwotnym, historycznym znaczeniu, oraz kraju, który dobrowolnie połączył się z państwem polsko-litewskim. W ten sposób lokalna szlachta miała zyskać świadomość swojego pochodzenia oraz świadomość swoich praw, a krajowa uzmysłowić jej odrębności. Dzieło zostało przychylnie ocenione przez współczesnych, o czym świadczą recenzje zamieszczone w „Journal Littéraire de Pologne” oraz „Neue Zeitungen von Gelehrten Sachen”.
Ośmielony sukcesem "Inflant...", w 1754 roku wydał kolejną pracę - "Encomium Bibliothecae Zaluscianae" - będącą pochwałą Biblioteki Załuskich.
Około 1730 roku poślubił Konstancję Sołtanównę, córkę chorążego inflanckiego Jana Sołtana i Marianny z Manteufflów. Para nie doczekała się potomstwa, a sama Sołtanówna z nieznanych bliżej powodów zmarła w kilka lat po ślubie. Około 1735 roku poślubił Konstancję Plater, córkę Jana Ludwika Platera. Para doczekała się czwórki potomstwa: Józefa Jerzego, Anny Rozalii, Justyniana oraz nieznanej z imienia córki.
I RP edu
Projekt „Społeczne i kulturowe uwarunkowania edukacji w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku” (nr rejestracyjny 2bH 15 0122 83), realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2016–2019, ma na celu ukazanie idei edukacyjnych i programów kształcenia oraz instytucji związanych z edukacją w kontekście przemian społecznych i kulturowych dokonujących się w Europie i Rzeczypospolitej doby nowożytnej.