Jan August Hylzen (1702-1767)
Konstancja Plater (zm. 1795)
Wychował się w rodowej Dagdzie. Pod opieką wykształconego ojca uczył się podstaw historii oraz języków obcych. Kiedy skończył 13 lat, ojciec zaprezentował go publicznie. Dnia 3 sierpnia 1749 roku w jezuickim kościele pod wezwaniem św. Kazimierza odbyły się promocje oraz dysputa filozoficzna akademików Akademii Wileńskiej dedykowane „JMCi p. Józefowi Hylzenowi, kasztelanicowi inflanckiemu". Ponadto Karol Jezierski (1712–1774) zadedykował 13-letniemu „mecenasowi” swoją rozprawę poświęconą filozofii Arystotelesa. W 1750 roku ojciec przydzielił synowi guwernera, Karola Wyrwicza. Dysponujący odpowiednim wykształceniem i doświadczeniem pedagogicznym Wyrwicz uczył młodzieńca języków obcych, geografii, historii, retoryki i filozofii. Po edukacji domowej Hylzen odbył kilkuletnią podróż zagraniczną.
Grand Tour trwał prawie dwa lata (od 15 września 1752 do 25 sierpnia 1754 roku). Celem pierwszego etapu podróży było wiedeńskie Collegium Theresianum, gdzie przez Poznań, Leszno, Wrocław i Ołomuniec dotarł 9 października. Tam wstąpił do Collegium Theresianum, elitarnej szkoły kształcącej młodzież szlachecką z całej Europy do państwowej służby cywilnej. W szkole uczył się historii, szermierki, filozofii, matematyki. Po siedmiomiesięcznej nauce przez Bawarię, Alzację i Lotaryngię razem z Karolem Wyrwiczem 4 lipca 1753 roku dotarł do Paryża. W stolicy Francji pobierał prywatne lekcje u wynajętych metrów lub samemu uczęszczał na zajęcia do Akademii Francuskiej, ucząc się jazdy konnej i architektury, doskonaląc taniec, fechtunek i rysunek. W Paryżu uczestniczył także w publicznych pokazach fizyki eksperymentalnej organizowanych przez księdza Jeana-Antoine'a Nolleta, odwiedzał Wersal, gabinety osobliwości (m.in René Antoine’a Ferchault de Réaumura), zwiedzał kościoły, place i pałace (Luwr, Palais Royal, katedrę Notre Dame de Paris). Po prawie rocznym pobycie w Paryżu przez Niderlandy, państwa Rzeszy, z dłuższym postojem w Berlinie (Monbijou, Sanssouci, Charlottenburg), 25 sierpnia 1754 roku wrócił do Gdańska.
W latach 1774-1780 brał czynny udział w życiu wolnomularskim. W dniu 30 kwietnia 1774 roku współzałożył Towarzystwo Dobroczynne o nazwie „Zakon Przyjaciół Doświadczonych” („l’Ordre des Amis à l’Épreuve”), które pod koniec roku stało się bazą dla prowizorycznej i ukrytej loży „Bon Pasteur”. W roku 1778 loża ujawniła się na forum wolnomularskim i utworzyła kierownictwo przyszłej obediencji - Sublime Conseil Écossais du Grant Orient de Pologne (Wyższa Rada Szkocka Wielkiego Wschodu Polskiego) - na czele którego stanął Hylzen. Również założył „l’Etoile du Nord” („Gwiazdę Północną”), która 20 grudnia 1778 roku nieznacznie zmodyfikowała swoją nazwę i na cześć Imperatorowej Rosyjskiej instalowała się jako „Katarzyna pod Gwiazdą Północną". Loża otrzymała od Wielkiego Wschodu Londyńskiego w roku 1780 tytuł Wielkiej Loży, a Hylzen został Wielkim Mistrzem Prowincjonalnym. Obok przynależności wolnomularskiej należał także do Różokrzyżowców.
W roku 1761 ożenił się z Teresą Potocką, córką Michała, wojewody wołyńskiego. Ich jedyny syn Jan Jerzy (ur. 1762) zmarł jako dziecko. W 1777 roku żona porzuciła Hylzena dla Szymona Kossakowskiego.
Żył w XVIII wieku.
I RP edu
Projekt „Społeczne i kulturowe uwarunkowania edukacji w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku” (nr rejestracyjny 2bH 15 0122 83), realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2016–2019, ma na celu ukazanie idei edukacyjnych i programów kształcenia oraz instytucji związanych z edukacją w kontekście przemian społecznych i kulturowych dokonujących się w Europie i Rzeczypospolitej doby nowożytnej.