Kazimierz Poczobut
Helena Hlebowicz
Od roku 1738 był uczniem kolegium jezuickiego w Grodnie, tam też wstąpił do ich nowicjatu w roku 1745. Studiował grekę, matematykę i astronomię w Pradze, Berlinie, Marsylii, Awinionie i w Italii. Współpracował z astronomem E. Pézénasem. W latach 1751-1753 nauczał w szkołach zakonnych w Połocku i Wilnie. W roku 1756 powrócił do Wilna, gdzie nauczał greckiego i matematyki, studiując równocześnie teologię. W roku 1760 wyjechał ponownie za granicę, aby kontynuować swą edukację. W roku 1764 powrócił do Rzeczypospolitej przez Florencję, Wenecję i Wiedeń.
Po 1764 roku otrzymał tytuł profesora matematyki i astronomii, a w latach 1780–1799 był rektorem Szkoły Głównej Wielkiego Księstwa Litewskiego. Przebudował obserwatorium astronomiczne w Wilnie. Pod jego kierownictwem (od 1764 roku) obserwatorium stało się znane w całej Europie. Prowadził regularne obserwacje astronomiczne, z których najważniejsze wykorzystał astronom Jérôme Lalande do obliczenia orbit i stworzenia tablic ruchu planet.
Był reformatorem Szkoły Głównej Litewskiej. W 1775 roku uhonorowany złotym medalem „Merentibus”. Tytuł astronoma królewskiego otrzymał w roku 1766. Był członkiem Królewskiej Akademii Nauk w Londynie, Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie, korespondentem Francuskiej Akademii Królewskiej.
Stanisław August Poniatowski przyznał, że Akademia Wileńska „Prawości i mądrości jego [Marcina Poczobuta] zawdzięcza […] chwałę swą i powodzenie”. Poczobut, jako rektor Szkoły Głównej Wielkiego Księstwa Litewskiego, opiekował się również Konwiktem dla Ubogiej Szlachty, sam decydował o przyjęciu do tej placówki kandydatów. Przełożeni konwiktu mieli wpajać wychowankom „jak najgruntowniejszą wdzięczność dla króla, Ojczyzny i Komisji, wzniecać nieustannie chęć do nauk”.
Żył w XVIII-XIX wieku.
I RP edu
Projekt „Społeczne i kulturowe uwarunkowania edukacji w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku” (nr rejestracyjny 2bH 15 0122 83), realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2016–2019, ma na celu ukazanie idei edukacyjnych i programów kształcenia oraz instytucji związanych z edukacją w kontekście przemian społecznych i kulturowych dokonujących się w Europie i Rzeczypospolitej doby nowożytnej.