EDUKACJA RZECZPOSPOLITEJ OD XVI DO XVIII WIEKU

Andrzej Temberski

Ur. 04.02.1662 na Podolu
Zm. 25.07.1726 Jarosław

Dane rodziców

Brak danych.

Wychowanie i wykształcenie

Studiował poza Towarzystwem Jezusowym retorykę i filozofię. Już po wstąpieniu do zakonu uczył się teologii.

Etapy kariery dot. edukacji

Był profesorem infimy i gramatyki (1686-1687) oraz syntaksy (1687-1688) w kolegium jezuickim w Krośnie. Potem wykładał poetykę w kolegium w Kaliszu (1689-1690) oraz poetykę razem z retoryką w kolegium w Bydgoszczy (1694-1695), w Brześciu (1696-1697), w Lublinie (1697-1700), w Sandomierzu (1700-1701) i we Lwowie (1701-1702). Później był profesorem retoryki w kolegium św. Jana w Jarosławiu  (1702-1709) i prefektem szkół w Lublinie (1709-1710).

Był prefektem drukarni w kolegium w Kaliszu (1688-1689), rektorem w kolegium w Rawie (1710-1713), w Lublinie (1714-1718), w Toruniu (1719-1723), rektorem i instruktorem III probacji w kolegium Najświętszej Maryi Panny w Jarosławiu (1723-1726). Był uważany za "wodza mówców", ponieważ wykształcił w różnych kolegiach jezuickich (głównie w Lublinie) wiele nauczycieli wymowy.

Jest autorem kilku drukowanych dzieł, m.in.:

1. "Investitura JW. i Przewiel. JMCX. Theodora de Prebendow Prebendowskiego, Opata mogilnickiego, Sekretarza J.K. Mości, przy solenney benedykcyi w Kopszynnicy 1700, d. 7 Listopada pokazana Kazaniem panegirycznym od X. Andrzeja Temberskiego S.J." (Kraków 1701).

2. "Via appia ad Eloquentiae lauream per pueritiam, adolescentiam, virilem aetatem, ituris, seu facilis modus proficiendi rhetoricis hujus scientiae Candidatis aperta Authore P. Andrea Temberski S.J. Posnaniae, typ. S.J." (1712).

3. "Orator sacro civilis divisus in tres partes. Pars I, continent Dei-Hominis, Matris Ejus et Divorum laudes. Pars II, religiosas Sanctorum panegires. Pars III, Praefationes rhetoricas et polonae gentis nonnulla singularia, Authore P.Andrea Temborski S.J. Posnaniae, typ. S.J." (1715).

Ponadto publikował kazania adwentowe, sejmowe, a także dramaty szkolne.

Fakty z życia osobistego

Żył w XVII-XVIII wieku.

 

 

 

 


Bibliografia

Podmiotowa

  1. Archivum Romanum Societatis Iesu, Rzym, Polonica 20, f. 13 v..
  2. Archivum Romanum Societatis Iesu, Rzym, Polonica 22, f. 207.
  3. Archivum Romanum Societatis Iesu, Rzym, Polonica 45, f. 5, 17.
  4. Biblioteka Jagiellońska, Kraków, BJ 2384.

Przedmiotowa

  1. Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, oprac. L. Grzebień, Kraków, 1996.
  2. J. Brown, Biblioteka pisarzów assystencyi polskiej Towarzystwa Jezusowego powiększona dwoma dodatkami, z których pierwszy zawiera polskie i rossyjskie tłomaczenia, drugi wydania pisarzy Towarzystwa Jezusowego do innych assystencyi należących w Polsce i Rossyi., Poznań, 1862.

I RP edu

O projekcie

Projekt „Społeczne i kulturowe uwarunkowania edukacji w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku” (nr rejestracyjny 2bH 15 0122 83), realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2016–2019, ma na celu ukazanie idei edukacyjnych i programów kształcenia oraz instytucji związanych z edukacją w kontekście przemian społecznych i kulturowych dokonujących się w Europie i Rzeczypospolitej doby nowożytnej.

© 2024 Polskie Towarzystwo Historyczne. Wykonanie ecomme.pl