EDUKACJA RZECZPOSPOLITEJ OD XVI DO XVIII WIEKU

Marcin Jan Waleszyński

Ur. 1669
Zm. 1739

Dane rodziców

Brak danych.

Wychowanie i wykształcenie

Kształcił się w Akademii Krakowskiej. W 1693 roku uzyskał bakalaureat, a rok później doktorat filozofii. Później uzupełnił wykształcenie z zakresu teologii. W 1713 roku został bakałarzem, a na przełomie lat 1720/1721 doktorem teologii.

Etapy kariery dot. edukacji

Był wykładowcą Uniwersytetu Krakowskiego jako profesor filozofii. W 1701 roku został członkiem Kolegium Mniejszego. W latach 1699-1701 był także prefektem tzw. Bursy Szołdrskich przy Akademii Lubrańskiego w Poznaniu. Pełnił liczne urzędy uniwersyteckie. W 1712 roku był dziekanem wydziału filozoficznego, później wielokrotnie dziekanem wydziału teologicznego. Został wówczas członkiem Kolegium Większego Akademii Krakowskiej i kolegiatem królewskim. Był prokanclerzem i trzykrotnie rektorem krakowskiego uniwersytetu (1721-1724, 1729-1731, 1732-1734). Na rzecz uniwersytetu w Krakowie zakupił i przekazał drukarnię Franciszka Cezarego. Poczynił też dla tej uczelni liczne zapisy oraz podarował swój księgozbiór dla biblioteki uniwersyteckiej. Był także hojnym darczyńcą legatów dla Akademii Lubrańskiego. Przewodniczył dysputom szkolnym. Był autorem wielu panegiryków, statutów rektorskich, jak również akademickich rozpraw i tez filozoficznych oraz teologicznych.

Zajmował się pracą wychowawczą i edukacyjną. Był guwernerem domowym Aleksandra Dominika Wielopolskiego. Następnie wyjechał za granicę jako preceptor Jana Tęgoborskiego i Franciszka Żydowskiego i przebywał razem z nimi, głównie w Italii. Od roku 1717 był guwernerem wojewodzica poznańskiego Jana Małachowskiego, z którym przebywał w Italii i Francji. Przez blisko dekadę przebywał w Italii jako prokurator kanonizacji Jana Kantego (kanonizowany jednak dopiero w 1767 roku).

Fakty z życia osobistego

Pochodził z rodziny szlacheckiej.

Otrzymał godności kościelne – był kanonikiem św. Floriana, kustoszem św. Michała oraz kanonikiem krakowskim (od 1729).

Żył w XVII-XVIII wieku.


Bibliografia

Podmiotowa

  1. Archiwum nacji polskiej w uniwersytecie padewskim, t. 1 (Metryka nacji polskiej w uniwersytecie padewskim 1592-1745), oprac. H. Barycz, Wrocław, 1971.
  2. Felicjan Piaskowski, Pamiętnik Felicjana Junoszy Piaskowskiego podstolego podlaskiego, majora J. K. Mości, począwszy od roku 1690, Lwów, 1865.

Przedmiotowa

  1. Z. Pietrzyk, Poczet rektorów Uniwersytetu Jagiellońskiego 1400-2000, Kraków, 2000.
  2. J. Wiesiołowski, Krakowscy profesorowie Akademii Lubrańskiego, Kronika Miasta Poznania, 2, 1999.

I RP edu

O projekcie

Projekt „Społeczne i kulturowe uwarunkowania edukacji w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku” (nr rejestracyjny 2bH 15 0122 83), realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2016–2019, ma na celu ukazanie idei edukacyjnych i programów kształcenia oraz instytucji związanych z edukacją w kontekście przemian społecznych i kulturowych dokonujących się w Europie i Rzeczypospolitej doby nowożytnej.

© 2024 Polskie Towarzystwo Historyczne. Wykonanie ecomme.pl