EDUKACJA RZECZPOSPOLITEJ OD XVI DO XVIII WIEKU

Ignacy Zaborowski

Ur. 1754
Zm. 10.01.1803 Warszawa

Dane rodziców

Brak danych.

Wychowanie i wykształcenie

Odebrał nauki domowe, następnie uczył się w kolegium pijarskim w Złoczowie. Po wstąpieniu do zakonu pijarów w Podolińcu (1770) uczył się w Rzeszowie (do 1773), a później w Międzyrzeczu (1774-1775).

Etapy kariery dot. edukacji

Był nauczycielem w wielu kolegiach pijarskich – uczył najniższą klasę w Warężu (1776-1777), w Łomży uczył gramatyki i składni (1778-1779), nauczał też w Chełmie (1780). Przez wiele lat wykładał matematykę w warszawskim Collegium Nobilium oraz w publicznych szkołach warszawskich (1781-1794). W 1795 roku został prefektem szkół warszawskich, a w roku następnym konsultorem prowincji pijarskiej.

W 1797 roku na krótko został guwernerem Zdarowskiego (być może Zdanowskiego, pochodzącego z którejś z rodzin szlacheckich o tym nazwisku). Ze swoim podopiecznym wyjechał w podróż edukacyjną do Wiednia. Pobyt w stolicy cesarskiej wykorzystał również na własne badania naukowe. Być może właśnie wówczas dokonał licznych zakupów instrumentów naukowych i ksiąg, które później podarował macierzystemu zakonowi do użytku edukacyjnego. Był również prywatnym nauczycielem matematyki synów polskiej magnaterii. Miał również uczyć różnych przedmiotów córki stolnika litewskiego Józefa Klemensa Czartoryskiego.

Od 1798 roku ponownie był profesorem matematyki w warszawskim Collegium Nobilium, a w latach 1799-1801 był rektorem tej uczelni. Wykształcił wielu geometrów i matematyków. Był cenionym nauczycielem, ponoć bardzo lubianym przez uczniów i docenianym przez ich opiekunów. Wprowadzał nowatorskie metody nauczania. W 1791 roku, w obecności króla, zorganizował w trakcie wakacji manewry na Żoliborzu, mające kształcić umiejętności z zakresu inżynierii wojskowej, artylerii i sztuki minerskiej. Uczniowie zdobywali zaimprowizowaną redutę bronioną przez oddziały gwardyjskie.

Dzięki swoim publikacjom z zakresu geometrii i algebry upowszechniał wiedzę matematyczną. Wydał drukiem kilka książek do użytku szkolnego, m.in. w 1786 roku podręcznik geometrii praktycznej, a w roku następnym książkę o logarytmach.

Za swe zasługi naukowe i edukacyjne został odznaczony przez króla medalem "Merentibus". Komisja Edukacji Narodowej wyznaczyła go na stanowisko egzaminatora państwowego dla geometrów.

Był członkiem rzeczywistym Warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (w latach 1800-1803) oraz członkiem Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych.

W latach 1802-1803 sprawował funkcję prowincjała pijarów.

Fakty z życia osobistego

Pochodził z województwa ruskiego, być może z rodziny mieszczańskiej.

Żył w XVIII-XIX wieku.


Bibliografia

Podmiotowa

  1. Historia Domus Varsaviensis Scholarum Piarum, oprac. L. Chmaj, Wrocław, 1959.

Przedmiotowa

  1. F. Dmochowski, Wiadomość o życiu i pismach Ignacego Zaborowskiego, [w:] Pisma rozmaite Franciszka Xawerego Dmochowskiego tłomacza Iliady, cz. 2, Warszawa, 1826.
  2. A. Kraushar, Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk 1800-1832. Monografia historyczna osnuta na źródłach archiwalnych, t. 4, Kraków-Warszawa, 1906.

I RP edu

O projekcie

Projekt „Społeczne i kulturowe uwarunkowania edukacji w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku” (nr rejestracyjny 2bH 15 0122 83), realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2016–2019, ma na celu ukazanie idei edukacyjnych i programów kształcenia oraz instytucji związanych z edukacją w kontekście przemian społecznych i kulturowych dokonujących się w Europie i Rzeczypospolitej doby nowożytnej.

© 2024 Polskie Towarzystwo Historyczne. Wykonanie ecomme.pl