EDUKACJA RZECZPOSPOLITEJ OD XVI DO XVIII WIEKU

Józef Wandalin Mniszech

Ur. 1670
Zm. 09.09.1747 Zamość

Dane rodziców

Jerzy Jan Mniszech

Anna Chodkiewicz

Wychowanie i wykształcenie

Był gruntownie wykształcony. Biegle znał język łaciński i francuski. Jest prawdopodobne, że wychowywał się wspólnie z królewiczem Jakubem Ludwikiem Sobieskim. Można zatem założyć, że jednym z jego nauczycieli był Sebastian Jan Piskorski. Umiejętności wojskowe ćwiczył podczas wojen tureckich.

Etapy kariery dot. edukacji

Przygotowując swoich synów do kariery urzędniczej i politycznej, wysłał ich w podróże edukacyjne po Europie. W tym celu przygotował dla nich szczegółowe wskazówki wychowawcze, zawarte w dwóch, praktycznie tak samo (z niewielkimi różnicami) brzmiących instrukcjach podróżnych. Dokumenty te zostały zredagowane w krótkim odstępie czasu. Dla Jerzego Augusta Mniszcha w 1736 roku, natomiast dla Jana Karola około roku 1742. Najwięcej miejsca poświęcał Mniszech wymogom odnośnie do poprawnego sprawowania się synów, zachowania nakazów pobożności oraz strzeżenia czystości wiary. Mniszech wymagał od synów bezwzględnego posłuszeństwa własnym zaleceniom oraz nakazom wyznaczonego dla nich guwernera. Zwracał uwagę na potrzebę roztropnego dobierania przyjaciół i rozsądnego zawierania znajomości oraz utrzymywania tylko właściwych kontaktów towarzyskich. Wymagał pilności w nauce, chociaż nie precyzował materii edukacyjnej. Przypominał natomiast, że podróż powinna przynieść wymierne korzyści w nabyciu właściwych manier i dworskich obyczajów. Nakazywał za to spisywać diariusz podróży i notować w nim wszelkie rzeczy i sytuacje godne uwagi.

Fakty z życia osobistego

Był marszałkiem wielkim koronnym i kasztelanem krakowskim.

Żył w XVII-XVIII wieku.


Bibliografia

Podmiotowa

  1. Biblioteka Kórnicka PAN, Kórnik, rkps 925, Józef Wandalin Mniszech, Instrukcyja z potrzebnemi przestrogami JW JP[an]u Jerzemu Mniszchowi, podkomorzemu lit[ewskiem]u wyjeżdżającemu do cudzych krajów przy pożegnaniu z benedykcyją ojcowską dana, a do pilnej uwagi i obserwy zalecana od JW JMci Pana Józefa Mnischa, marszałka w[ielkieg]o koron[nego]..
  2. Biblioteka Kórnicka PAN, Kórnik, rkps 1396., Józef Wandalin Mniszech, Instrukcyja od JW Jmć Pana Mniszka, marszałka w[ielkiego] koron[nego] dana wyjeżdżającemu w cudze kraje synowi JW Jmć Panu Janowi Mniszkowi, podkomorzemu W[wielkiego] Ks[ięstwa] Lit[ewskiego].
  3. Vilniaus Universiteto Biblioteka, Wilno, F3, rkps 1685, Józef Wandalin Mniszech.
  4. Józef Wandalin Mniszech, J. W. Mniszech, Instrukcja ojcowska dana synom wyjeżdżającym w cudze kraje, [w:] Przestrogi i nauki dla dzieci. Instrukcje rodzicielskie (XVIII w.), wstępem i objaśnieniami opatrzyły M. E. Kowalczyk i D. Żołądź-Strzelczyk, Wrocław 2017., Wrocław, 2017.

Przedmiotowa

  1. H. Perzanowska, Mniszech Józef Wandalin, Polski Słownik Biograficzny, t. 21, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 1976.

I RP edu

O projekcie

Projekt „Społeczne i kulturowe uwarunkowania edukacji w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku” (nr rejestracyjny 2bH 15 0122 83), realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2016–2019, ma na celu ukazanie idei edukacyjnych i programów kształcenia oraz instytucji związanych z edukacją w kontekście przemian społecznych i kulturowych dokonujących się w Europie i Rzeczypospolitej doby nowożytnej.

© 2024 Polskie Towarzystwo Historyczne. Wykonanie ecomme.pl