EDUKACJA RZECZPOSPOLITEJ OD XVI DO XVIII WIEKU

Ewaryst Andrzej Kuropatnicki

Ur. 26.10.1734 Obrowiec
Zm. 21.02.1788 Tarnowiec

Dane rodziców

Józef Kuropatnicki (zm. 1742)

Teresa Zuzanna z Kurdwanowskich

Wychowanie i wykształcenie

Być może kształcił się w którymś z kolegiów jezuickich albo pijarskich. Miał być bowiem fundatorem kolegium jezuickiego w Łaszczowie.

Etapy kariery dot. edukacji

Był zapalonym bibliofilem oraz pisarzem oświeceniowym. Gromadził książki i czasopisma. Tworzył dzieła w nurcie geograficzno-statystycznym. Był też uznanym heraldykiem swego czasu. Tłumaczył niemiecką literaturę naukową.

Na polu edukacji odznaczył się zredagowaniem instrukcji wychowawczej napisanej dla swojego syna Józefa Ksawerego w związku z jego wyjazdem do szkół pijarskich w Rzeszowie w 1776 roku. Instrukcja jest złożona z 9 punktów. Ojciec wzywał syna do posłuszeństwa Bogu i rodzicom oraz nauczycielom i duchownym, a także kultywowania gorliwej pobożności. Zalecenia dotyczyły głównie kształtowania pozytywnych cech charakteru i właściwych postaw. Napominał również syna w kwestii powstrzymania się od nieroztropnej rozrzutności. Zachęcał też do utrzymywania dobrych relacji towarzyskich z uczniami i rówieśnikami należącymi do niższego stanu. Odnośnie do nauki dał niewiele wskazówek, pozostawiając nadzór w tej mierze nauczycielom. Zwracał jednak szczególną uwagę na konieczność pogłębiania znajomości języków obcych: łaciny, niemieckiego i francuskiego. Z innych przedmiotów zalecał największą pilność w historii, geografii i arytmetyce. Co ciekawe, nakazywał również uczyć się tańca francuskiego oraz kontynuować ćwiczenia z muzyki, sprowadzające się głównie do gry na klawikordzie, który syn zabrał z domu do kolegium. Zobowiązywał się również opłacać wynajętego nauczyciela tego instrumentu.

Fakty z życia osobistego

Wywodził się ze średniej, urzędniczej szlachty lubelskiej. 

Był żonaty z Katarzyną Łętowską. Osiągnął godność senatorską jako kasztelan buski, a następnie bełski. Był kawalerem Orderu św. Stanisława.

Żył w XVIII wieku.


Bibliografia

Podmiotowa

  1. Lwiwska Nacjonalna Naukowa Biblioteka Ukrajiny imeni Wasyla Stefanyka, Lwów, Fond 5 (Rękopisy Zakładu Narodowego im. Ossolińskich), rkps 575, Ewaryst Andrzej Kuropatnicki, Instrukcja wychowawcza.
  2. Ewaryst Andrzej Kuropatnicki, Krótkie napomnienie od kochającego Oyca dane ukochanemu Synowi swemu Im Panu Juzefowi Xaweremu Kuropatnickiemu przy odieździe na nauki do konwiktu Rzeszowskiego Scholarum Piarum anno 1776 Die 22 7bris z Tarnowca, [w:] F. Majchrowicz, Instrukcja wychowawcza kasztelana Ewarysta Andrzeja Kuropatnickiego dla syna Józefa Xawerego udającego się na naukę do kolegium rzeszowskiego Scholarum Piarum roku 1776, „Przyjaciel szkoły” 1923, R. II, nr 19-20., 1923.
  3. Ewaryst Andrzej Kuropatnicki, Krótkie napomnienie od ojca dane synowi przy odjeździe na nauki (1776), [w:] Przestrogi i nauki dla dzieci. Instrukcje rodzicielskie (XVIII w.), wstępem i objaśnieniami opatrzyły M. E. Kowalczyk i D. Żołądź-Strzelczyk, Wrocław, 2017.

Przedmiotowa

  1. J. Kruczyński, Ewaryst Andrzej Kuropatnicki, Polski Słownik Biograficzny, t. 16, Wrocław, 1992.

I RP edu

O projekcie

Projekt „Społeczne i kulturowe uwarunkowania edukacji w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku” (nr rejestracyjny 2bH 15 0122 83), realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2016–2019, ma na celu ukazanie idei edukacyjnych i programów kształcenia oraz instytucji związanych z edukacją w kontekście przemian społecznych i kulturowych dokonujących się w Europie i Rzeczypospolitej doby nowożytnej.

© 2024 Polskie Towarzystwo Historyczne. Wykonanie ecomme.pl