EDUKACJA RZECZPOSPOLITEJ OD XVI DO XVIII WIEKU

Adam Abramowicz

Ur. 23.08.1710 Litwa
Zm. 1766 Wornie

Dane rodziców

Brak danych.

Wychowanie i wykształcenie

Do Towarzystwa Jezusowego wstąpił 20 sierpnia 1726 roku w Wilnie

Etapy kariery dot. edukacji

W kolegiach jezuickich wykładał wymowę kościelną, filozofię i teologię moralną. Przyczynił się także do wybudowania kilku kościołów i kolegiów. W latach 1743-1744 był prefektem szkół jezuickich, w latach 1744-1748 profesorem filozofii w Wilnie, w latach 1747-1748 także teologii. W latach 1748-1749 był prefektem szkół w Nowogródku, 1749-1750 w Wilnie, 1750-1752 w Warszawie.

W latach 1751–1758 był regensem konwiktu szlacheckiego jezuickiego w Wilnie. Jego rządy jako regensa, podtrzymującego więzi z elitami Litwy, były dla konwiktu okresem poważnych zmian. Wtedy to placówka została przekształcona w kolegium szlacheckie. Formalnego rozdziału kolegium szlacheckiego od Akademii Wileńskiej dokonano dopiero w 1765 roku, ale faktycznie nastąpiło to już w roku 1752, kiedy rozpoczęło swą działalność Collegium Nobilium et Seminarium Szyszkovianum. Taka nazwa nowej instytucji utrzymała się do końca jej istnienia. W prasie i programach publicznych egzaminów nieprzypadkowo jednak dalej kojarzono obie instytucje, pisząc „Panowie Kawalerowie Collegii Nobilium Akademii tutejszej”.

W 1754 roku regens Adam Abramowicz, przekonany, że jego elitarna placówka kształci przyszłe elity świeckie i duchowne Rzeczypospolitej, w skierowanym do uczniów kazaniu podkreślał konieczność solidnego wykształcenia i wskazał drogi ewentualnej kariery: „Tyże to bez scyencyi, biegłości, bez doskonałej praw wiadomości na sędziowskim postawiony urzędzie, o zdrowiu, o życiu, o fortunach ludzkich decydować? Tyże bez gruntownej nauki, kapłański urząd sprawować? Tyże to ojczyźnie, tyże to dobru pospolitemu w grubej wszystkich ewentów czasów, praktyk, niewiadomości zostając, radzić potrafisz bez ciężkiego zawodu sumienia?”.

Po podziale prowincji litewskiej jezuitów działał w Nieświeżu (1758-1763 jako rektor kolegium), Połocku (1763-1766) i Mińsku (1766-1770). W latach 1770-1773 powrócił do Nieświeża. Po kasacie Towarzystwa Jezusowego pracował w Worniach.

Fakty z życia osobistego

Żył w XVIII wieku.


Bibliografia

Podmiotowa

  1. Adam Abramowicz, Kazania niedzielne Wielmożnemu Jmści Panu Jerzemu Abramowiczowi Podwojewodzemu y Podczaszemu Województwa Wileńskiego w dzień imienin za węzeł od Autora tychże kazań X. Adama Abramowicza Soc: Jesu Regensa Collegii Nobilium ofiarowane, Wilno, 1754.

Przedmiotowa

  1. L. Piechnik, Dzieje Akademii Wileńskiej, t. 4: Odrodzenie Akademii Wileńskiej 1730–1773, Rzym, 1990.
  2. K. Puchowski, Jezuickie kolegia szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Studium z dziejów edukacji elit, Gdańsk, 2007.
  3. S. Bednarski, Adam Abramowicz, Polski Słownik Biograficzny, t. 1, Kraków, 1935.

I RP edu

O projekcie

Projekt „Społeczne i kulturowe uwarunkowania edukacji w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku” (nr rejestracyjny 2bH 15 0122 83), realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2016–2019, ma na celu ukazanie idei edukacyjnych i programów kształcenia oraz instytucji związanych z edukacją w kontekście przemian społecznych i kulturowych dokonujących się w Europie i Rzeczypospolitej doby nowożytnej.

© 2024 Polskie Towarzystwo Historyczne. Wykonanie ecomme.pl