EDUKACJA RZECZPOSPOLITEJ OD XVI DO XVIII WIEKU

Ignacy Nagurczewski (Nagurzewski, Nagórczewski)

Ur. 12.03.1725 Nagurki
Zm. 00.02.1811 Warszawa

Dane rodziców

Karol Nagurczewski

Joanna Hołownianka Ostrożecka

Wychowanie i wykształcenie

Początkowo zdobył edukację domową. Następnie, aż do retoryki włącznie, uczył się prawdopodobnie u jezuitów w Pińsku. Dnia 20 sierpnia 1740 roku wstąpił do ich zakonu. Dwuletni nowicjat odbył w Wilnie, potem studiował retorykę w seminarium zakonnym w Słucku (1742/1743), filozofię w Nowogródku (1743-1746), teologię w Warszawie.

Etapy kariery dot. edukacji

W kolegium warszawskim uczył w infimie (1746/1747) i gramatyce (1747/1748), syntaksie (1748/1749) w Pułtusku oraz w syntaksie w Płocku (1749/1750). Jesienią 1750 roku rozpoczął w Warszawie czteroletnie studia teologiczne

W 1753 roku został wyświęcony na księdza. W roku 1753/1754 w Nieświeżu był wychowawcą młodych Radziwiłłów, potem ponownie w latach 1765-1766.

Uczył także przez trzy lata retoryki w kolegium jezuickim w Łomży, Wilnie i Warszawie.

Od 1754 roku był profesorem wymowy, spowiednikiem i kaznodzieją w warszawskim Collegium NobiliumW nauczaniu języków starożytnych i wymowie zwracał uwagę na skarby literatury antycznej i narodowej polskiej. Od 1759 roku był w konwikcie szlacheckim. W 1759 roku został powołany do warszawskiego Collegium Nobilium, gdzie był spowiednikiem, kaznodzieją oraz profesorem wymowy.

W roku 1760/1761 był kaznodzieją "odświętnym" i prefektem congregationis literarum w Drohiczynie. Następnie wrócił do Warszawy i wciąż uczył wymowy w Collegium Nobilium. W latach 1764/1765-1768/1769 był tam dyrektorem studiów. W 1768 roku powstała pierwsza katedra literatury polskiej, którą objął Nagurczewski. Na początku 1769 roku został profesorem historii i literatury w Szkole Rycerskiej - uczył do końca roku szkolnego 1773/1774 w klasach czwartej, piątej, szóstej historii i literatury polskiej oraz wymowy polskiej i literatury łacińskiej.

W 1774 roku zakończył pracę pedagogiczną.

Był autorem "Rozmowy filozofa z politykiem o trojakim w Polszcze młodzi wychowaniu" (Warszawa 1756), dedykowanej Anastazji Tarnowskiej. Przełożył P.M. Vergiliusa, "Bucolica, albo pasterki...", wydanych przez Jana Andrzeja Załuskiego w Wergiliusza "Księgi wszystkie (to jest ksiąg dwanaście)", opublikowanych w Warszawie w 1754. W 1763 roku we wstępie do "Mów przeciwko Katylinie i za Markiem Macellem" podkreślał wagę cnót obywatelskich, miłości i poświęcenia dla ojczyzny. Przekład ten stał się lekturą szkolną, m.in. w Szkole Rycerskiej. Przypisuje mu się również tłumaczenie "Historii nauk wyzwolonych" F. Houvenela de Carlencasa wydanego w 1767 roku, wydanej pod auspicjami Adama Kazimierza Czartoryskiego. Podręcznik był używany w kolegiach jezuickich i Szkole RycerskiejW 1774 roku opublikował przekład "Filipik" Demostenesa, tłumaczył Horacego, "Iliadę" Homera.

W 1801 roku został członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie, nie brał jednak czynnego udziału w jego pracach, a w 1803 roku znalazł się na liście "członków przybranych".

Fakty z życia osobistego

Doskonale władał łaciną, językiem francuskim, polszczyzną, dobrze opanował język grecki.

Był stałym uczestnikiem obiadów czwartkowych. Obdarzony przez Stanisława Augusta Poniatowskiego medalem "Merentibus". Z polecenia króla udzielał lekcji ks. Józefowi Poniatowskiemu. 

Po 1793 roku znalazł się w ciężkiej sytuacji materiałnej z uwagi na brak pomocy od króla i wcześniej rezygnacji z nadanych mu probostw. Wówczas Komisja Edukacji Narodowej umieściła go na liście eksjezuitów z wyjątkowo wysoką emeryturą.

Żył w XVIII-XIX wieku.


Bibliografia

Przedmiotowa

  1. J. Poplatek, J.Paszenda, Komisja Edukacji Narodowej: udział byłych jezuitów w pracach Komisji Edukacji Narodowej., Kraków, 1974.
  2. K. Mrozowska, Nagurczewski Ignacy, Polski Słownik Biograficzny, t. 22, z. 3, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 1977.

I RP edu

O projekcie

Projekt „Społeczne i kulturowe uwarunkowania edukacji w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku” (nr rejestracyjny 2bH 15 0122 83), realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2016–2019, ma na celu ukazanie idei edukacyjnych i programów kształcenia oraz instytucji związanych z edukacją w kontekście przemian społecznych i kulturowych dokonujących się w Europie i Rzeczypospolitej doby nowożytnej.

© 2024 Polskie Towarzystwo Historyczne. Wykonanie ecomme.pl