EDUKACJA RZECZPOSPOLITEJ OD XVI DO XVIII WIEKU

Dawid Zygmunt Pilchowski (Pilichowski)

Ur. 15.12.1735 Rutkiszki
Zm. 22.11.1803 Wilno

Dane rodziców

Brak danych.

Wychowanie i wykształcenie

Kształcił się w kolegiach jezuickich (do retoryki włącznie), po czym wstąpił do jezuitów (2 sierpnia 1752). Nowicjat i zakonne studia filozoficzne odbył w Wilnie, gdzie jesienią 1757 roku podjął pracę pedagogiczną.

W latach 1761-1765 studiował w Akademii Wileńskiej teologię, po trzecim roku studiów otrzymał święcenia kapłańskie (29 czerwca 1764), a w roku 1766 stopień doktora filozofii i magistra nauk wyzwolonych

Dnia 8 października 1773 roku, tuż przed ogłoszeniem kasaty zakonu, uzyskał w Akademii Wileńskiej promocję na doktora teologii, a 23 listopada 1778 roku doktorat z prawa kanonicznego.

Etapy kariery dot. edukacji

Od 1758 roku był profesorem infimy i gramatyki (po roku) oraz poetyki (dwa lata) w jezuickim Collegium Nobilium (dawniejszym Konwikcie Szyszkowskiego) w Wilnie.

W roku 1766, po studiach na Akademii Wileńskiej, wrócił do pracy pedagogicznej w wileńskim Collegium Nobilium. Przez rok pełnił obowiązki wychowawcy młodzieży i spowiednika, od roku 1767 również prefekta studiów i profesora wymowy, od roku 1768 także poetyki

W tym czasie wydał pierwszy swój przekład z literatury rzymskiej: C. Sallustiusza Crispa „O wojnach z Katyliną i Jugurtą” (Wilno 1767, wyd. drugie Poczajów 1776). Przekład opatrzył bogato przypisami, mającymi z jednej strony ułatwić zrozumienie dzieła, z drugiej zaś poszerzyć znajomość historii.

Owocnie współpracował z Komisją Edukacji Narodowej, której był wzorowym wizytatorem, zwalczał werbalizm w nauczaniu, zalecał lekturę i komentowanie gazet na lekcjach, powiększanie bibliotek szkolnych. 

Był profesorem gruntownie wykształconym, wytrawnym latynistą oraz miłośnikiem i znawcą literatury i języka polskiego. Walczył o jego czystość i elegancję (wzory czerpał m.in. z tekstów Łukasza Górnickiego i Piotra Skargi). Naukę wymowy, przez odpowiedni dobór tematów, łączył z kształtowaniem pojęć moralnych i postaw obywatelskich.

Fakty z życia osobistego

Żył w XVIII-XIX wieku.


Bibliografia

Podmiotowa

  1. Vilniaus Universiteto Biblioteka, Wilno, F3-2512, Dawid Pilchowski, Aphotegmata i różne zdania i powieści ściągające się do narodu Polskiego. Także różne czyny i sprawy Polaków czy to chwalebne, czyli naganne collecta Davidem Pilchovium.
  2. Vilniaus Universiteto Biblioteka, Wilno, F. 3-1304, Rys krótko zebranego życia śp. J.W. Dawida Pilchowskiego.

Przedmiotowa

  1. K. Puchowski, Jezuickie kolegia szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Studium z dziejów edukacji elit, Gdańsk, 2007.
  2. E. Aleksandrowska, Pilchowski Dawid Zygmunt (1735-1803), Polski Słownik Biograficzny, t. 26, Wrocław, 1981.

I RP edu

O projekcie

Projekt „Społeczne i kulturowe uwarunkowania edukacji w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku” (nr rejestracyjny 2bH 15 0122 83), realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2016–2019, ma na celu ukazanie idei edukacyjnych i programów kształcenia oraz instytucji związanych z edukacją w kontekście przemian społecznych i kulturowych dokonujących się w Europie i Rzeczypospolitej doby nowożytnej.

© 2024 Polskie Towarzystwo Historyczne. Wykonanie ecomme.pl