EDUKACJA RZECZPOSPOLITEJ OD XVI DO XVIII WIEKU

Wojciech Wijuk Kojałowicz

Ur. 1609 Kowno
Zm. 1677 Warszawa

Dane rodziców

Brak danych.

Wychowanie i wykształcenie

Po ukończeniu retoryki wstąpił do zakonu jezuitów w Wilnie 6 sierpnia 1627 roku. Filozofii słuchał w Nieświeżu (1629-1632). W latach 1634-1638 odbył studia teologiczne na Akademii Wileńskiej pod kierunkiem profesorów: Benedykta de Soxo, Grzegorza Schönhoffa, Michała Ginkiewicza i Oswalda Krügera (który uczył go języka hebrajskiego). 

Kojałowicz był wszechstronnie uzdolniony. Świadczą o tym opinie przesyłane o nim do Rzymu: "Nadaje się znakomicie do nauczania we wszystkich gałęziach wiedzy i przedmiotów humanistycznych, a także do rządzenia, głoszenia kazań, prowadzenia owocnych dyskusji i do publikowania książek".

Etapy kariery dot. edukacji

Uczył poezji w Smoleńsku i na Akademii Wileńskiej. Po ukończeniu studiów przechodził kolejne stopnie zawodu profesorskiego od retoryki do teologii. Przez rok uczył retoryki na Akademii, a po uzyskaniu magisterium z filozofii (1641) wykładał tamże kurs logiki, fizyki i metafizyki wraz z etyką (1641-1644). 

W tym czasie nakłonił wizytatora zakonu Fabrycego Banfiego do założenia kolegium jezuickiego w Kownie, przeznaczając na uposażenie nowej placówki wraz ze swoimi braćmi (Kazimierzem i Piotrem) majątek dziedziczny (kamienicę w rynku i folwark podmiejski). Wzięli oni udział w otwarciu rezydencji 16 maja 1642 roku i przez krótki czas zajmowali się jej organizacją.

W latach 1644-1645 był profesorem teologii polemicznej w Braniewie, skąd powrócił znowu do Wilna, gdzie otrzymał doktorat z teologii (1645) i objął wykłady teologii scholastycznej, które prowadził do roku 1653. Pełnił równocześnie funkcje kaznodziei, cenzora ksiąg, doradcy biskupów, a od roku 1649 prokanclerza akademii. Odznaczał się wyjątkowym talentem prowadzenia dyskusji na tematy religijne i prawdopodobnie często urządzał je na dworze Radziwiłłów. W roku 1653 został rektorem Akademii.

Był jednym z najbardziej wartościowych i oryginalnych heraldyków przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Opracował też dzieje Litwy - "Historia Lithuanae" (cz. 1: Gdańsk 1650; cz. 2: Antwerpia 1669). Dzieło to stanowi wymowne świadectwo zainteresowania przeszłością Litwy. Obraz dziejów w nim zawarty sprzyjał rozwijaniu litewskiej świadomości narodowej. Praca ta jako pierwsza synteza przeszłości Litwy w języku powszechnie używanym rozsławiała dzieje Wielkiego Księstwa Litewskiego w całej Europie.

Fakty z życia osobistego

Żył w XVII wieku.


Bibliografia

Przedmiotowa

  1. L. Piechnik, Dzieje Akademii Wileńskiej, t. 2, Rzym, 1983.
  2. W. Dworzaczek, Wijuk Wojciech Kojałowicz h. Kościesza, Polski Słownik Biograficzny, t. 13, Wrocław, 1968.
  3. K. Puchowski, Dzieje Litwy w kształceniu elit politycznych w szkołach jezuickich Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Rekonesans, [w:] Albertas Vijūkas-Kojalavičius iš 400 metų perspektyvos, red. M. Čiurinskas, S. Narbutas, Wilno, 2009.

I RP edu

O projekcie

Projekt „Społeczne i kulturowe uwarunkowania edukacji w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku” (nr rejestracyjny 2bH 15 0122 83), realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2016–2019, ma na celu ukazanie idei edukacyjnych i programów kształcenia oraz instytucji związanych z edukacją w kontekście przemian społecznych i kulturowych dokonujących się w Europie i Rzeczypospolitej doby nowożytnej.

© 2024 Polskie Towarzystwo Historyczne. Wykonanie ecomme.pl