Aleksander Ługowski
Elżbieta ze Stadnickich (zm. ok. 1628)
Początkowo odebrał nauki domowe w Korzkwi, być może pod kierunkiem guwernera księdza Szymona Naruszowicza, od 1634 roku był uczniem Kolegium Nowodworskiego w klasie retoryki. W 1639 roku został wysłany przez ojca w podróż edukacyjną. Dłuższe przystanki naukowe miały miejsce w kolegium jezuickim w Ołomuńcu (pół roku) oraz dwa miesiące w Wiedniu. Następnie ponad rok uczył się retoryki i dialektyki na uniwersytecie jezuickim w Ingolstadt. W 1641 roku przez pół roku uczęszczał do kolegium jezuitów w Innsbrucku. Następnie dłuższy okres miał być przeznaczony na studia na uniwersytecie w Sienie (przebywał tam do końca stycznia 1642 roku) takich przedmiotów jak fizyka i prawo rzymskie oraz prywatne nauki (obejmowały głównie gramatykę i wymowę języka włoskiego). Pobyt w Sienie stał się niewątpliwą okazją do opisania skandalicznych zwyczajów tamtejszych studentów, którzy przeszkadzali w prowadzeniu zajęć, m.in. zagłuszając wykładowców. Kolejnym miejscem nauki i pobytu był Rzym, z którego wyprawiono się na wycieczkę do Neapolu. Od lipca 1642 do kwietnia 1643 roku uczył się w Bolonii, później immatrykulował się na uniwersytecie w Padwie, razem ze swoim guwernerem Szymonem Naruszowiczem, w maju 1643 roku. Do kraju powrócono w połowie 1643 roku, po czterech latach studiów zagranicznych.
Jako uczeń odbywający swoją podróż edukacyjną, był autorem kilkudziesięciu listów do ojca (znanych jest 38 sztuk). Pisał je po łacinie. Styl jego pisma wskazuje, że znajomość tego języka miał na poziomie średnim, o czym świadczy duża liczba błędów gramatycznych. Niemniej redagowanie listów po łacinie miało stanowić swoistą wprawkę językową oraz świadczyć o regularnych postępach w nauce.
Oprócz tego spisał po łacinie dość szczegółowy dziennik podróży: "Diarius rerum in exteris nationibus visarum". Zachowały się trzy notatniki jego autorstwa, w których zapisywał streszczenia wykładów oraz zamieszczał wypisy z różnych dzieł. Zeszyt zatytułowany "Observationes ad germanicam linguam facilius addiscendam" powstawał w 1640 roku w Ingolstadt i zwierał przede wszystkim terminy i zwroty językowe oraz reguły gramatyczne służące do praktycznej nauki języka niemieckiego. Kolejny notatnik, "Laborum diminutio, allerhandt salutationes undt exordia, so in den epistolis jebreichlich, a me Ioanne Ługowsky [...] diligenter descriptioni tradita propter maius commodum modumque scribendi epistolas Germanicas in vario genere, ut cuilibet legenti patebit", powstały w trakcie pobytu w Innsbrucku w 1641 roku, także zawierał różnorodne pomoce do nauki języka niemieckiego, m.in. zwroty, wiersze i wzory listów. W trakcie całej podróży edukacyjnej prowadzony był przez Jana Ługowskiego zeszyt, w postaci książeczki małego formatu oprawnej w skórę zawierającej różne materiały: notatki z dziedziny prawa i fizyki, przysłowia, wzory oracji polskich i łacińskich oraz wzory listów na różne okazje. W tym notatniku znajduje się cały tekst diariusza podróżnego. Na jednej z kart widnieje zapis nutowy muzyki granej do popularnego tańca zwanego sarabandą.
Nie piastował żadnych urzędów.
Żył w XVII wieku.
I RP edu
Projekt „Społeczne i kulturowe uwarunkowania edukacji w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku” (nr rejestracyjny 2bH 15 0122 83), realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2016–2019, ma na celu ukazanie idei edukacyjnych i programów kształcenia oraz instytucji związanych z edukacją w kontekście przemian społecznych i kulturowych dokonujących się w Europie i Rzeczypospolitej doby nowożytnej.