EDUKACJA RZECZPOSPOLITEJ OD XVI DO XVIII WIEKU

Aleksander Benedykt Sobieski

Ur. 06.09.1677 Gdańsk
Zm. 19.11.1714 Rzym

Dane rodziców

Jan III Sobieski (1629-1696)

Maria Kazimiera d'Arquien (1641-1716)

Wychowanie i wykształcenie

Matka chciała, by syn pobierał nauki od szóstego roku życia, ale Aleksander zaprotestował, a Jan III Sobieski się za nim wstawił. Naukę rozpoczął później, z bratem Konstantym.

Retoryki nauczał go (i jego brata Konstantego) Marcin Winkler. Jego wychowawcą był jezuita Karlo Mauricio Vota. Wykładał on historię, geografię oraz ustrój polityczny. Potem wychowawcą został Remigian Suszycki z Akademii Krakowskiej. Przekazywał informacje w formie wykładu opartego na pytaniach i odpowiedziach.

Aleksander przejawiał duże zdolności językowe. Przede wszystkim jednak interesował się sztukami pięknymi, muzyką i teatrem. Teorii inżynierii i sztuki wojennej uczył go Francois Charles Hocquart, następnie kawaler de Neufmaison. Edukacja objęła także umiejętności dworskie - taniec, konwersację.

Wykształcenie było zgodne z instrukcją stworzoną dla młodszych synów przez ojca

Etapy kariery dot. edukacji

Uzupełnieniem nauki był udział w wyprawie mołdawskiej w 1691 roku.

Fakty z życia osobistego

Muzyka okazała się jego pasją -  w Oławie i Rzymie (dokąd często wyjeżdżał, a w 1710 roku osiadł na stałe) miał swoją kapelę.

W 1709 roku (jako Armonte Calidio) wstąpił do rzymskiej akademii Arcadia – zgromadzenia pisarzy, artystów i uczonych, podczas spotkań (również w jego rezydencji) uczestniczył w dyskusjach literackich i artystycznych, deklamował własne wiersze pisane po łacinie.

Był mecenasem uczonych związanych z Arcadią: w 1711 roku sfinansował  tom pism sekretarza akademii, historyka literatury włoskiej G.M. Crestimbeniego. Zajmował się zwłaszcza teatrem muzycznym, tworząc własną wersję arkadyjskiego dramma nobile dostosowaną do specyfiki takiego teatru. W latach 1711-1713 zrealizował kilka spektakli operowych w swoim teatrze na Trinitá de’Monti we współpracy z dramatopisarzem C.S. Capece, kompozytorem D. Scarlattim i scenografem F. Juvarra, m.in. „Ptolemeusz i Aleksander” (1711, z wątkami autobiograficznymi), „Orland, czyli szaleństwo zazdrości” (1711), „Tetyda na Skyros” (1712), „Ifigenia w Aulidzie” i „Ifigenia w Tauydzie” (1713).

Żył w XVII-XVIII wieku.


Bibliografia

Przedmiotowa

  1. H. Barycz, Studia nad wychowaniem królewiczów Sobieskich, Kraków, 1954.
  2. A. Skrzypietz, Królewscy synowie - Jakub, Aleksander i Konstanty Sobiescy, Katowice, 2011.
  3. W. Roszkowska, Mecenat królewicza Aleksandra. Teatr Armonte Calidio (1709-1714), Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka, R. 35, 1980.
  4. W. Roszkowska, Polacy w rzymskiej „Arkadii” (1699-1766), Pamiętnik Literacki, z. 3, 1965.

I RP edu

O projekcie

Projekt „Społeczne i kulturowe uwarunkowania edukacji w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku” (nr rejestracyjny 2bH 15 0122 83), realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne w ramach programu „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2016–2019, ma na celu ukazanie idei edukacyjnych i programów kształcenia oraz instytucji związanych z edukacją w kontekście przemian społecznych i kulturowych dokonujących się w Europie i Rzeczypospolitej doby nowożytnej.

© 2024 Polskie Towarzystwo Historyczne. Wykonanie ecomme.pl